Foto’s en videobeelden van tientallen gevangen Palestijnen die slechts in hun ondergoed, al dan niet geboeid of geblinddoekt, in rijen op de grond zitten of in een vrachtauto, hebben wereldwijd voor opschudding gezorgd. Op de beelden is te zien hoe bewapende Israëlische militairen hen in de gaten houden. De herkomst van de beelden, die sinds donderdag op de sociale media worden gedeeld, is niet geheel duidelijk. Ook de Israëlische televisie publiceerde de beelden. Onder meer de BBC concludeerde dat die in elk geval deels authentiek zijn.
Israël zei eerder dat het honderden Palestijnen gevangen heeft genomen nadat ze zich hadden overgegeven. Legerwoordvoerder Daniel Hagari verklaarde donderdag dat sommigen na gevechten opdoken uit tunnels, anderen uit huizen of wat daar na de Israëlische bombardementen nog van over is. „We arresteren ze allemaal en we ondervragen ze”, aldus Hagari. Zo probeert Israël vast te stellen of het strijders van Hamas waren of burgers die niet met de militante beweging zijn verbonden. De meesten werden meegenomen naar Israël.
De BBC wist een foto te verifiëren van een rij mannen die langs een weg in de zuidelijke stad Khan Younis zaten. Een andere foto, van een groep geboeide, grotendeels blote mannen in een enorme zandkuil, oogt onheilspellend. Lang niet allemaal lijken ze op het eerste gezicht strijders van Hamas. Sommigen ogen ook aan de zware kant voor militair getinte missies of een langdurig verblijf in krappe tunnels. Verschillende mensen herkenden op een van de foto’s de Palestijnse journalist Dia Khalout en leden van diens familie, meldden zij op X, het voormalige Twitter. Diens werkgever, de Arabische publicatie Al-Araby al Jadeed, riep de internationale gemeenschap op tegen Khalouts arrestatie en de Israëlische aanslag op journalistieke vrijheden te protesteren.
Tieners
Ook Palestijnen in het buitenland identificeerden familieleden, volgens hen zeker geen leden van Hamas. Onder de gevangenen bevonden zich ook tieners, van wie sommigen nog maar dertien jaar oud zouden zijn. Sommige gevangenen zouden inmiddels zijn vrijgelaten.
Waarom de mannen in ontklede staat zijn, lichtte Israël niet toe. Woordvoerder Hagari ging evenmin in op vragen van journalisten over de voor de betrokken Palestijnen vernederende beelden.
Sommige beelden waren volgens de Israëlische media afkomstig uit Jabalia en Shejaiya in het noorden van de Gazastrook, waar ook de laatste dagen weer hevig is gevochten. Maar ook uit de zuidelijke plaats Khan Younis, een belangrijk bolwerk van Hamas, kwamen zulke opnames. Naar wordt aangenomen zijn veel Hamasstrijders na het verwoestende offensief van Israël in Noord-Gaza van vorige maand naar het zuiden uitgeweken. Khan Younis zou nu hun voornaamste bolwerk zijn. Net als elders in de Gazastrook wordt er een uitgebreid tunnelstelsel onder en in de buurt van de plaats vermoed.
Vernederend
Al langer woedt er een debat in hoeverre foto’s van krijgsgevangenen mogen worden gepubliceerd. In de Geneefse Conventies, die regels vastleggen voor de omgang met krijgsgevangenen, is daar niets expliciet over te vinden. Maar het Internationale Comité van het Rode Kruis (ICRC), eveneens een gezaghebbende instantie op dit terrein, stelt dat het blootstellen van krijgsgevangenen aan „publieke nieuwsgierigheid” hoe dan ook vernederend is en daarom verboden. Ook publicatie door media of sociale media valt daar volgens het ICRC onder.
Toch laat ook het ICRC enige ruimte voor publicatie, bijvoorbeeld ten behoeve van de vervolging van oorlogsmisdaden of publieke bewustwording van het belang van naleving van de Geneefse Conventies. In zulke gevallen beveelt het Rode Kruis wel aan om de herkenbaarheid van individuele gevangenen te verbergen, bij voorbeeld door hun gezichten onscherp te maken.
Leeslijst
